Việc ban hành Đạo luật OBBBA không chỉ đơn thuần là một bản cập nhật pháp lý; nó đánh dấu một sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong logic cơ bản của chính sách năng lượng Hoa Kỳ. Chúng ta đang chứng kiến một bước ngoặt rõ rệt từ thời kỳ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) - vốn coi trọng việc cắt giảm khí thải trên hết - sang một học thuyết mới về 'Thống trị Năng lượng'.
Tuy nhiên, OBBBA chỉ là 'hệ điều hành' cho trật tự mới này. Tác động thực sự của nó được thể hiện qua các hành động phối hợp sau khi đạo luật được thông qua: việc h hủy bỏ hàng loạt dự án năng lượng tái tạo, cơ cấu lại Bộ Năng lượng (DOE), và sự điều chỉnh thuế quan thương mại một cách thực dụng. Những yếu tố này tạo thành 'tam giác chiến lược' nhằm hiện thực hóa sứ mệnh của OBBBA.
1.0 Động lực Chiến lược: OBBBA với tư cách Hiến pháp Mới
Nguồn: Internet
Ở cốt lõi, OBBBA chính thức từ bỏ cách tiếp cận 'ưu tiên khử carbon', coi 'thống trị năng lượng' là mục tiêu quốc gia hàng đầu. Sự thay đổi này được thể chế hóa thông qua sửa đổi Mục 1706 của Chương trình Bảo lãnh Khoản vay DOE và việc chấm dứt mạnh mẽ các ưu đãi cho năng lượng tái tạo. Đạo luật loại bỏ các yêu cầu trước đây về giảm phát thải khí nhà kính, thay thế bằng các tiêu chí tập trung nghiêm ngặt vào độ tin cậy lưới điện, công suất năng lượng và an ninh nguồn cung.
Bước chuyển này được thực thi thông qua lộ trình loại bỏ dần các tín dụng thuế năng lượng mặt trời một cách c cứng rắn. Trong khi các dự án khởi công trước tháng 7/2026 vẫn tuân theo lộ trình tiêu chuẩn, những dự án bắt đầu từ 5/7/2026 đến 31/12/2027 phải đối mặt với thời hạn rút ngắn, yêu cầu hoàn thành trước cuối năm 2027 để đủ điều kiện. Quan trọng nhất, đạo luật thiết lập một điểm dừng cứng: các dự án khởi công từ 1/1/2028 trở đi hoàn toàn không đủ điều kiện nhận tín dụng 48E/45Y. Sự định nghĩa lại này mở rộng đáng kể sân chơi, biến nâng cấp cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch và chế biến khoáng sản quan trọng trở thành đối tượng hưởng lợi chính từ hỗ trợ liên bang, đồng thời áp đặt ngày hết hạn hiệu quả lên đầu tư năng lượng mặt trời. Đồng thời, thông qua việc tăng cường các hạn chế với Thực thể Nước ngoài Đáng quan ngại (FEOC), OBBBA yêu cầu tách rời khỏi chuỗi cung ứng Trung Quốc, thiết lập khuôn khổ pháp lý cho các hành động hành pháp tiếp theo.
2.0 Biểu hiện thực tế: Dự án Esmeralda 7 và Lập trường Chống Năng lượng Mặt trời
Hậu quả thực tế của OBBBA đã xuất hiện gần như ngay lập tức. Tháng 10/2025, chính quyền Trump h hủy bỏ Dự án Năng lượng Mặt trời Esmeralda 7 quy mô lớn (6,2 GW) tại Nevada. Dù lệnh h hủy chính thức viện dẫn lý do bảo t tồn đất nông nghiệp, quyết định này được xem là bằng chứng rõ ràng đầu tiên cho việc triển khai OBBBA. Nó hoàn toàn phù hợp với chỉ đạo của 'Hội đồng Thống trị Năng lượng Quốc gia' vừa thành lập - vốn ưu tiên các dự án dầu mỏ, khí đốt và than. Trong khuôn khổ chiến lược mới này, nhiên liệu hóa thạch được coi là 'năng lượng chi phí thấp, đáng tin cậy'. Ngược lại, năng lượng mặt trời ngày càng bị xếp vào loại không ổn định do tính gián đoạn vốn có. Hệ quả là vị thế chiến lược của nó trong hệ thống triển khai năng lượng quốc gia liên tục bị hạ thấp. Quyết định về Esmeralda 7 chính là tín hiệu xác nhận cho thực tế mới này.
3.0 Bộ máy Thực thi: Cuộc 'Phẫu thuật Cắt thùy' Cơ cấu Bộ Năng lượng
Để thể chế hóa toàn diện chương trình nghị sự của OBBBA, chính quyền đã triển khai cải tổ căn bản Bộ Năng lượng (DOE) vào tháng 11/2025. Đây không đơn thuần là tái t tổ chức; mà là sự tháo dỡ có hệ thống 'Nhà nước Xanh'.
Bốn văn phòng trọng yếu - gồm Văn phòng Hiệu suất Năng lượng và Năng lượng Tái tạo (EERE), Văn phòng Trình diễn Năng lượng Sạch (OCED), Văn phòng Năng lượng Hóa thạch và Quản lý Carbon (FECM) và Văn phòng Triển khai Lưới điện (GDO) - đã bị giải thể. Những trụ cột đổi mới của Hoa Kỳ này được sáp nhập vào một thực thể mơ hồ mang tên 'Văn phòng Khoáng sản Chiến lược và Đổi mới Năng lượng' mà không có cơ cấu tài chính rõ ràng. Về mặt chức năng, cuộc cải t tổ này biến DOE từ động lực đổi mới thành một cơ quan quản lý thụ động. Nó giống như việc hợp nhất một bệnh viện, một Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh và một cơ quan y tế thành một hiệu thuốc đơn thuần. Thực thể mới chỉ giữ lại khả năng mua sắm cơ bản, trong khi các chức năng cốt lõi vì lợi ích công như R&D dài hạn, quản lý carbon và hiện đại hóa lưới điện đã bị bào rỗng.
4.0 Van an toàn Chiến thuật: Miễn trừ theo Điều 301
Bất chấp sự thù địch ý thức hệ với năng lượng tái tạo, những người thực thi OBBBA phải đối mặt với một ràng buộc thực tế: nhu cầu điện tăng vọt từ AI và các trung tâm dữ liệu đòi h hỏi nguồn cung điện ngay lập tức. Điều này đòi hỏi một sự điều chỉnh chiến thuật thực tế. Quyết định của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ về việc gia hạn miễn trừ thuế theo Điều 301 đối với thiết bị sản xuất năng lượng mặt trời (như lò nấu phôi silicon và công cụ PECVD) cho đến tháng 11 năm 2026 là một phản ứng trực tiếp trước thực tế này. Nó thể hiện một chiến lược bảo hộ 'phân nhánh': duy trì thuế quan đối với các mô-đun thành phẩm (để chặn hàng hóa thành phẩm từ Trung Quốc) trong khi miễn trừ cho thiết bị thượng nguồn (để cho phép xây dựng các nhà máy của Mỹ). Động thái này đóng vai trò như một 'van an toàn'. Nó đảm bảo rằng sản xuất trong nước có thể mở rộng quy mô để đáp ứng các mục tiêu về độ tin cậy lưới điện của Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) mà không gây ra sự sụp đổ nguồn cung ngay lập tức, ngay cả khi h hỗ trợ dài hạn cho công nghệ năng lượng mặt trời bị rút lại.
Tóm lại, những sự kiện này không phải là các sự kiện riêng lẻ. Chúng là những thành phần tích hợp của một chiến lược nhằm đảo ngược quá trình chuyển đổi năng lượng. Trong ngắn hạn, chúng ta có thể chứng kiến sự bùng nổ tiếp tục về khối lượng lắp đặt khi các nhà phát triển đổ xô tối đa hóa các ưu đãi còn lại. Tuy nhiên, cơn sốt này che giấu một sự mong manh sâu sắc hơn. Đối với quỹ đạo dài hạn của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời, triển vọng bị bao phủ bởi một màn sương dày đặc của sự không chắc chắn. Bằng cách tháo dỡ các động cơ đổi mới trong Bộ Năng lượng và hạ cấp vị thế chiến lược của năng lượng mặt trời, Hoa Kỳ đang tạo ra một bất lợi về cấu trúc. Thông điệp rõ ràng là: kỷ nguyên hợp tác liên bang cho năng lượng xanh đã kết thúc; kỷ nguyên 'Thống trị Năng lượng' đã bắt đầu.
Tác giả: Ryan Tey
