Vào thứ Sáu (ngày 13 tháng 6) theo giờ địa phương, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) tuyên bố rằng họ đã sẵn sàng giải phóng dự trữ dầu khẩn cấp nếu thị trường dầu thô đối mặt với tình trạng thiếu hụt sau cuộc tấn công của Israel vào Iran.
Tuyên bố này đã vấp phải sự chỉ trích từ "đối thủ" của mình, Tổ chức các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), cho rằng những phát biểu như vậy chỉ tạo ra tâm lý hoảng loạn trên thị trường.
IEA chủ yếu đại diện cho một số nước tiêu thụ dầu, trong khi OPEC đại diện cho các nước sản xuất dầu lớn. Trong những năm gần đây, hai bên tiếp tục có bất đồng về các vấn đề như xu hướng nhu cầu dầu toàn cầu và tốc độ chuyển đổi năng lượng.
Fatih Birol, Giám đốc điều hành của IEA, tuyên bố rằng nguồn cung thị trường hiện tại là đủ, nhưng cơ quan này đã sẵn sàng hành động nếu cần thiết. Ông nói thêm rằng hệ thống an ninh dầu của IEA có 1,2 tỷ thùng dầu dự trữ chiến lược và khẩn cấp.
Đáp lại, Tổng thư ký OPEC Haitham Al Ghais đã chỉ trích IEA vì đã nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết phải giải phóng dự trữ dầu khẩn cấp, một động thái không cần thiết tạo ra báo động giả và gây tâm lý hoảng loạn trên thị trường.
Al Ghais nhấn mạnh rằng không có thay đổi nào về nguồn cung dầu thô hay động lực thị trường, do đó "không cần phải thực hiện các biện pháp không cần thiết".
Đáng chú ý là sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022, Mỹ và các đồng minh đã phối hợp với IEA để giải phóng dự trữ dầu khẩn cấp, một động thái cũng bị OPEC phản đối mạnh mẽ vào thời điểm đó.
Xem xét lại sự việc hiện tại, theo CCTV News, Israel đã phát động một "cuộc tấn công phòng thủ" vào các cơ sở hạt nhân và mục tiêu quân sự bên trong Iran vào rạng sáng thứ Sáu (ngày 13 tháng 6).
Chịu ảnh hưởng của tin tức này, giá dầu quốc tế đã tăng mạnh, với hợp đồng tương lai dầu thô Brent chính tăng 7% lên 78,53 USD/thùng tại một thời điểm, mức cao nhất kể từ tháng 1 năm nay.
Ngay trước khi tin tức được công bố, Hãng thông tấn Cộng hòa Hồi giáo Iran đã đưa tin rằng Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã lên án cuộc tấn công của Israel vào Iran trong ngày hôm đó và tuyên bố rằng Iran sẽ có phản ứng hợp pháp và mạnh mẽ.
Những phát biểu này đã khiến các thành viên thị trường lo ngại rằng tình hình có thể leo thang hơn nữa, có khả năng ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng năng lượng ở Iran và các nước láng giềng, và thậm chí dẫn đến phong tỏa Eo biển Hormuz.
Trước đó trong ngày, JPMorgan Chase đã viết trong một báo cáo rằng nếu một cuộc xung đột quy mô lớn hơn nổ ra ở Trung Đông, dẫn đến phong tỏa eo biển Hormuz, thị trường dầu thô có thể phải đối mặt với tình trạng gián đoạn nguồn cung nghiêm trọng.
JPMorgan Chase tin rằng trong trường hợp địa chính trị cực đoan, giá dầu quốc tế có thể tăng gần gấp đôi, lên mức từ 120 đến 130 USD.
"Giá dầu đã tăng đáng kể... và xu hướng trong tương lai sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc Iran có lặp lại chiến lược năm 2019 là tấn công tàu chở dầu, đường ống dẫn dầu và cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng hay không", Helima Croft, một nhà phân tích tại RBC Capital Markets, đã viết trong một báo cáo.
Vào tháng 9 năm 2019, phiến quân Houthi của Yemen đã phát động một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các cơ sở chế biến dầu của Saudi Aramco ở Abqaiq, làm gián đoạn 5,7 triệu thùng dầu mỗi ngày công suất của Saudi Arabia và gây ra biến động thị trường nghiêm trọng. Có lo ngại rằng một "sự cố Abqaiq" tương tự có thể tái diễn.
