Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Trump đã liên tục sử dụng “cây gậy thuế quan” để chống lại các quốc gia trên toàn thế giới dưới khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” và “mang ngành sản xuất trở lại Mỹ”. Tuy nhiên, trên thực tế, đã có một ngành công nghiệp đang nỗ lực đưa hoạt động của mình trở lại Mỹ từ lâu trước đó: ngành công nghiệp bán dẫn.
Tuy nhiên, những “nỗ lực” hiện tại của ông Trump đang làm lu mờ sự thịnh vượng tiềm năng của ngành bán dẫn.
Hiện tại, chính phủ Mỹ đang thực hiện bước tiếp theo, lên kế hoạch áp thuế cao hơn đối với các mặt hàng nhập khẩu chủ chốt và mở cuộc điều tra về nhập khẩu chip máy tính và thiết bị sản xuất chip, ngay khi các khoản đầu tư lớn vào ngành bán dẫn bắt đầu có tác động tích cực đến việc chuyển đổi chuỗi cung ứng.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng các mức thuế mới, kết hợp với mối đe dọa của chính phủ về việc sửa đổi Đạo luật CHIPS và Khoa học, có thể làm chậm đáng kể mục tiêu của Mỹ trong việc đảm bảo lợi thế cạnh tranh trong phát triển AI.
Mario Morales, một nhà phân tích tại Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế (IDC), cho biết: “Bạn đã bắt đầu thấy một số tác động. Samsung đã thông báo việc trì hoãn xây dựng nhà máy sản xuất phôi silicon ở Texas. Nhà máy này, ban đầu dự kiến bắt đầu sản xuất vào năm 2024, hiện đã bị hoãn lại đến năm 2028.
”Tôi nghĩ một số công ty đang trì hoãn vì họ biết rằng họ có thể không nhận được tài trợ, hoặc vì sự không chắc chắn xung quanh các dự luật liên quan đến chính sách thương mại mới.” ông nói thêm.
Được biết, chính quyền Trump coi sản xuất chip là một vấn đề an ninh quốc gia và nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào chip nhập khẩu. Chính quyền cũng có ý định khảo sát tác động của nhiều yếu tố khác nhau đến khả năng cạnh tranh của Mỹ, chẳng hạn như sự tập trung quá mức vào sản xuất chip máy tính và các khoản trợ cấp của chính phủ nước ngoài.
Alvin Nguyen, một nhà phân tích cấp cao tại Forrester Research, cho biết,sự không chắc chắn xung quanh các chính sách thuế quan của chính phủ sẽ dẫn đến sự nhầm lẫn về tác động đến chuỗi cung ứng,“vì rất phức tạp để theo dõi nơi sản xuất và lắp ráp nguyên liệu và thành phẩm”.
Ví dụ, giữa bối cảnh sự không chắc chắn về thuế quan đang diễn ra, các công ty sản xuất trò chơi điện tử đã bắt đầu tăng giá thiết bị chơi game.
Barry Broome, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Hội đồng Kinh tế Đại Sacramento (thành phố nằm ở khu vực trung tâm California, Mỹ, trên lưu vực sông Sacramento), cho biết ông tin rằng thuế quan của ông Trump nhằm mục đích tái cơ cấu các mối quan hệ toàn cầu. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng ông hy vọng các cuộc đàm phán sẽ "kết thúc nhanh chóng" vì sự không chắc chắn trong các chính sách thương mại có hại cho thị trường.
"Nếu thuế quan được sử dụng như một đòn bẩy để đảm bảo một thỏa thuận tốt hơn trong hai đến ba tháng tới, thì chúng ta sẽ sớm quay lại và được hưởng lợi từ nó. Nhưng nếu chúng được coi là các chính sách dài hạn, tôi tin rằng chúng sẽ thực sự ngăn cản các thị trường vốn đặt tiền thật vào bàn cược", ông nói.
Những nỗ lực ban đầu
Trên thực tế, từ lâu trước khi ông Trump phát động "cuộc chiến thương mại", ngành công nghiệp bán dẫn Mỹ đã đang nỗ lực để đưa doanh nghiệp trở lại Mỹ và đã đạt được những tiến bộ tốt đẹp. Trong những năm gần đây, với sự hỗ trợ của các ưu đãi từ chính phủ, các công ty công nghệ Mỹ và nước ngoài đã đầu tư hàng trăm tỷ USD vào Mỹ để hỗ trợ các hoạt động bán dẫn trên toàn quốc - nghiên cứu và phát triển, sản xuất và hiện đại hóa cơ sở vật chất.
Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp bán dẫn Mỹ thể hiện rõ nhất ở khu vực Đại Sacramento. Trong nhiều năm, các nhà lãnh đạo công nghệ và các nhà lập pháp ở đó đã tìm cách nâng cao năng lực sản xuất chip của California, được sử dụng rộng rãi trong các nhu cầu thiết yếu hàng ngày như ô tô, tủ lạnh và điện thoại thông minh.
Các gã khổng lồ bán dẫn tập trung tại các thành phố xung quanh Thung lũng Silicon - Intel, AMD, Bosch, Samsung và Micron - đang xây dựng trên nền tảng công nghệ do Intel đặt ra khi thành lập một khuôn viên tại Quận Sacramento vào năm 1984.
Mặc dù Mỹ là nhà sản xuất lớn của một số loại chip bán dẫn nhất định, theo dữ liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA), thị phần sản xuất chip toàn cầu của Mỹ (được đo bằng số lượng, không phải giá trị bằng USD) đã giảm từ 37% vào năm 1990 xuống còn 10% vào năm 2022. Kết quả là, nước này phụ thuộc rất nhiều vào việc nhập khẩu chip tiên tiến từ Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc.
Các nhà sản xuất lớn như TSMC đang đầu tư xây dựng nhà máy tại Mỹ, một phần nhờ vào các ưu đãi được đưa ra trong thời kỳ cựu Tổng thống Biden. Đạo luật CHIPS, được thông qua với sự ủng hộ của cả hai đảng vào năm 2022, nhằm mục đích hồi sinh ngành công nghiệp sản xuất bán dẫn Mỹ, tăng cường lợi thế của Mỹ trong công nghệ quân sự và giảm thiểu sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong tương lai.
Theo một báo cáo tháng 5/2024 của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA) và Tập đoàn Tư vấn Boston, do Đạo luật CHIPS, công suất sản xuất bán dẫn của Mỹ dự kiến sẽ tăng hơn gấp ba lần trong những năm tới, thể hiện tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới trong cùng thời kỳ.
