Vào thứ Tư theo giờ miền Đông, ông Trump bất ngờ thông báo rằng ông đã cho phép tạm ngưng thuế quan trong 90 ngày đối với các quốc gia không trả đũa. Động thái này trái ngược hoàn toàn với lập trường của ông chỉ một ngày trước đó, khi ông cam kết duy trì mức thuế quan cao kỷ lục.
Mặc dù thị trường từ lâu đã biết chính sách của ông Trump là không thể đoán trước, nhưng sự đảo ngược 180 độ này vẫn khiến thị trường bị sốc.
Thực tế là, không chỉ thị trường toàn cầu ngạc nhiên trước sự thay đổi thái độ đột ngột của ông Trump, mà ngay cả các thành viên trong đội ngũ của ông Trump cũng dường như không được biết trước. Chỉ vài phút trước khi ông Trump thông báo tạm ngưng thuế quan, Đại diện Thương mại Jamieson Greer của ông đã lên tiếng bảo vệ lợi ích của lập trường thuế quan của ông Trump tại Quốc hội, dường như không biết gì về kế hoạch tạm ngưng thuế quan của ông Trump.
Vậy, thông tin liên lạc trong đội ngũ của ông Trump về thuế quan là như thế nào? Ai đã khiến ông Trump đột ngột thay đổi thái độ?
Ngay cả những người trong đội ngũ của ông Trump cũng không biết.
Nếu ông Trump đã lên kế hoạch thông báo tạm ngưng thuế quan vào trưa thứ Tư theo giờ miền Đông, thì rõ ràng ông đã không công khai ý định của mình - thậm chí không cho đội ngũ của mình biết.
Theo báo cáo, nhiều quan chức Nhà Trắng đã biết quyết định mới nhất của ông thông qua bài đăng của ông Trump trên Truth Social - cùng thời điểm với phần còn lại của thế giới. Ngay cả quan chức thương mại hàng đầu của ông cũng dường như không biết trước về điều này.
Cảnh tượng kịch tính này đã diễn ra tại Quốc hội. Khi ông Trump thông báo tạm ngưng thuế quan, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã lên tiếng bảo vệ tầm quan trọng của lập trường thuế quan của ông Trump tại một phiên điều trần tại Quốc hội. Tuy nhiên, bài đăng đột ngột của ông Trump trên Truth Social về việc tạm ngưng thuế quan đã khiến ông Greer rơi vào tình thế khó xử.
Nghị sĩ Dân chủ bang Nevada Steven Horsford đã ngay lập tức đặt câu hỏi cho ông Greer: "Khi nào ông biết về động thái thuế quan mới nhất của ông Trump?"
Ông Greer trả lời một cách lúng túng: "Ừm... Tôi biết quyết định này chỉ được đưa ra vài phút trước."
Ông Horsford chế giễu: "Có vẻ như ông chủ của ông vừa rút thảm dưới chân ông (bán đứng ông) bằng cách tạm ngưng thuế quan."
Ông Greer sau đó đã cố gắng che đậy: "Ừm, tôi biết chính sách có thể thay đổi vào sáng thứ Tư."
Ông Horsford phản bác: "Ông mới biết 3 giây trước, chúng tôi đều đang ngồi đây, chúng tôi đều thấy... Vậy, Đại diện Thương mại Mỹ thậm chí còn chưa thảo luận về thương mại toàn cầu với Tổng thống Mỹ, và Tổng thống vừa thông báo điều đó trên Twitter? Ai mới là người thực sự chịu trách nhiệm ở đây?"
Ông Greer chỉ có thể trả lời một cách ngượng ngùng rằng ông Trump là tổng thống được người dân Mỹ bầu cử và ông ấy chịu trách nhiệm đưa ra chính sách thương mại.
Ai đã khiến ông Trump thay đổi ý định?
Theo diễn biến trên mạng xã hội, dường như chỉ có hai thành viên trong đội ngũ thực sự hiểu được sự thay đổi quyết định thuế quan của ông Trump - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Besant và Bộ trưởng Thương mại Lutnick.
Sau khi ông Trump thông báo quyết định thuế quan, Nhà Trắng đã đăng một bức ảnh ông Trump ngồi trong Phòng Bầu Dục. Đứng sau ông là ông Besant và ông Lutnick.
Ông Lutnick cũng đã tuyên bố trên nền tảng X: "Scott Besant và tôi đã ngồi cùng Tổng thống khi ông ấy viết một trong những bài đăng Truth đặc biệt nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình."
Theo một quan chức cấp cao của chính phủ, vào thứ Tư theo giờ miền Đông, thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ đã trải qua một đợt bán tháo lớn, có thể là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của ông Trump.
Trong những ngày gần đây, trái phiếu chính phủ Mỹ đã phải đối mặt với một loạt đợt bán tháo lớn liên tiếp, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm tăng lên trên 4,5% vào thứ Tư. Theo ba nguồn tin, mối quan ngại ngày càng tăng trong Bộ Tài chính về tình hình thị trường trái phiếu là một yếu tố chính khiến ông Trump quyết định tạm ngưng hệ thống "thuế quan tương xứng".
Trước khi ông Trump thông báo quyết định này, Bộ trưởng Tài chính Besant và Bộ trưởng Thương mại Lutnick đã cùng nhau nhắc nhở ông Trump về các vấn đề thị trường trái phiếu, thúc giục ông tạm ngưng thực hiện "thuế quan tương xứng".
Đồng thời, các đồng minh quan trọng từ cộng đồng doanh nghiệp cũng đã gọi điện cho các cố vấn cấp cao của Nhà Trắng, cảnh báo họ về những diễn biến ngày càng đáng lo ngại trên thị trường trái phiếu và thúc giục ông Trump tạm ngưng thuế quan.
Chiều hôm đó, ông Trump đã tự thừa nhận rằng ông đã theo dõi sát sao tình hình hỗn loạn trên thị trường trái phiếu.
"Thị trường trái phiếu rất khó đoán, tôi đã theo dõi nó", ông Trump nói với các phóng viên, "Bây giờ thị trường trái phiếu đã ổn định. Nhưng vâng, tôi thấy mọi người đã có chút bất an vào đêm qua."
Ông Trump cũng mô tả rằng quyết định thuế quan mới nhất của ông là do cảm xúc hơn là một chiến lược được lên kế hoạch trước - nội dung bài đăng thậm chí còn không được tham khảo ý kiến với đội ngũ pháp lý của Tổng thống:
"Chúng tôi không có luật sư, hoặc - chỉ viết nó. Chúng tôi đã viết nó bằng cả trái tim, phải không? Nó được viết bằng cả trái tim, và tôi nghĩ nó được viết rất hay, nhưng nó được viết bằng cả trái tim."
Cố vấn Thương mại Chính bị gạt ra ngoài lề?
Một điểm đáng chú ý khác là Cố vấn Thương mại Chính của ông Trump, Peter Navarro, và người đứng đầu DOGE Musk, những người đã tham gia vào cuộc chiến lời qua tiếng lại trên nền tảng X trong những ngày gần đây, dường như không tham gia vào quyết định thuế quan mới nhất của ông Trump.
Ông Navarro luôn là người cứng rắn trong đội ngũ của ông Trump, nhấn mạnh việc sử dụng thuế quan để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ, và trước đây được coi là một trong những nhân vật quan trọng ảnh hưởng đến các quyết định thuế quan của ông Trump. Trong khi đó, ông Musk là người phản đối thuế quan cao và trước đây đã thân thiết với ông Trump, thường xuyên cùng nhau đến thăm Nhà Trắng và Mar-a-Lago.
Trong những ngày gần đây, cả hai đã liên tục chửi bới nhau trên nền tảng X: ông Navarro gọi ông Musk chỉ là một "người lắp ráp xe hơi", trong khi ông Musk gọi ông Navarro là "ngu hơn cả một túi gạch".
Trên thực tế, đội ngũ của ông Trump không chỉ có "xung đột nội bộ" giữa ông Navarro và ông Musk, mà các thành viên khác nhau cũng thường xuyên mâu thuẫn với nhau trong các tuyên bố công khai về thuế quan. Ví dụ, ông Navarro trước đây đã công khai tuyên bố rằng ông Trump không sử dụng thuế quan để đàm phán, nhưng ngay sau đó, Bộ trưởng Tài chính Besant nói rằng việc áp đặt thuế quan bổ sung là một trong những chiến lược đàm phán của ông Trump.
Gần đây, một số phương tiện truyền thông Mỹ đã đưa tin rằng ông Trump dường như nghĩ rằng ông Navarro đã làm hỏng "khía cạnh quan hệ công chúng" liên quan đến thuế quan và đang xem xét trao cho Bộ trưởng Tài chính Besant một vai trò nổi bật hơn trong thông điệp đối ngoại. Ông Navarro đã phủ nhận suy đoán này trong phản hồi của mình vào thứ Tư.
Ông tuyên bố rằng đội ngũ của ông Trump hòa thuận trong nội bộ và mọi người đều mang đến những đặc điểm và ý tưởng riêng của mình cho các cuộc tranh luận chính sách tại Nhà Trắng.
Ông nói: "Nếu bạn đi sau hậu trường và tự mình tham dự một số cuộc họp, bạn sẽ thấy rằng chúng tôi có một số người rất thông minh, mỗi người đều có những lợi thế so sánh riêng. Chúng tôi hòa thuận và đều có những ý tưởng tuyệt vời."
