Khi xung đột giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang, các giám đốc điều hành ngành dầu khí từ các công ty như ExxonMobil, TotalEnergies và Shell đã đưa ra cảnh báo vào thứ Ba. Họ cho biết các cuộc tấn công tiếp theo vào cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với nguồn cung và giá năng lượng toàn cầu.
Kể từ khi Israel phát động các cuộc không kích vào Iran vào rạng sáng ngày 13 theo giờ địa phương, hai nước đã liên tiếp thực hiện các cuộc tấn công trả đũa. Hiện tại, xung đột Israel - Iran đã bước sang ngày thứ sáu, với căng thẳng leo thang.
Trong những ngày gần đây, một số cơ sở dầu khí của cả hai bên đã bị tấn công, mặc dù cho đến nay, cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng và dòng chảy dầu thô vẫn chưa bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, khả năng xảy ra sự gián đoạn lớn trong nguồn cung vẫn là mối quan tâm lớn đối với thị trường, đặc biệt là trong trường hợp xấu nhất là Iran có thể chặn Eo biển Hormuz có tầm chiến lược quan trọng.
CEO của Shell, Wael Sawan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn báo chí tại Diễn đàn Năng lượng Châu Á vào thứ Ba: "96 giờ qua đã rất đáng lo ngại... không chỉ đối với khu vực này, mà còn rộng hơn, với sự bất ổn định địa chính trị và sự không chắc chắn mà chúng ta đang thấy trong môi trường, hướng đi của hệ thống năng lượng toàn cầu cũng đáng lo ngại."
Ông cũng nói: "Cách chúng ta phản ứng với tình hình hiện tại trong những ngày và tuần tới là mối quan tâm hàng đầu của tôi và của đội ngũ lãnh đạo." Shell có các hoạt động quan trọng ở Trung Đông, cả về tài sản vận hành và vận chuyển.
CEO của tập đoàn dầu khí khổng lồ Pháp Total, Patrick Pouyanné, nói với báo chí rằng trong bối cảnh căng thẳng Israel - Iran, mối quan tâm hàng đầu của ông là sự an toàn của nhân viên trong khu vực.
Ông chỉ ra rằng Total là công ty dầu khí quốc tế lớn nhất trong khu vực, bắt đầu hoạt động tại Iraq cách đây 100 năm và vẫn đang hoạt động tại Iraq, Abu Dhabi, Qatar và Saudi Arabia.
Ông cũng bày tỏ hy vọng rằng các cuộc tấn công tiếp theo của cả hai bên sẽ không ảnh hưởng đến các cơ sở dầu khí, "bởi vì điều này có thể gây ra vấn đề thực sự, không chỉ về mặt an toàn, nguy hiểm và rủi ro, mà còn đối với thị trường năng lượng toàn cầu."
CEO của tập đoàn dầu khí khổng lồ Mỹ ExxonMobil, Darren Woods, gần đây đã chia sẻ quan điểm của mình về tác động của xung đột Israel - Iran đối với thị trường dầu mỏ trong một cuộc phỏng vấn báo chí. Ông cho biết thị trường dầu toàn cầu có nguồn cung đủ để chống chọi với bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung nào từ xuất khẩu của Iran.
Tuy nhiên, ông nói thêm: "Nếu cơ sở hạ tầng xuất khẩu hoặc vận chuyển qua Eo biển Hormuz bị ảnh hưởng, điều đó sẽ gây ra vấn đề lớn hơn."
Theo Andy Lipow, Chủ tịch công ty tư vấn Lipow Oil Associates, Iran sản xuất 3,3 triệu thùng dầu thô mỗi ngày và xuất khẩu khoảng 1,6 triệu thùng mỗi ngày, chiếm chưa đến 2% tổng nhu cầu toàn cầu.
Lipow cho biết việc thị trường mất đi dầu của Iran có thể đẩy giá dầu lên 7,5 USD/thùng, nhưng nếu xuất khẩu dầu qua Eo biển Hormuz bị ảnh hưởng, giá có thể tăng lên 100 USD.
Amjad Bseisu, CEO của công ty sản xuất dầu khí Anh EnQuest, gọi năm 2025 là "năm hỗn loạn". Ông nói với báo chí: "Gần như mỗi ngày đều có điều gì đó khác biệt xảy ra, nhưng rõ ràng, cuộc chiến giữa Israel và Iran đã leo thang trở lại."
Ông cũng nói: "Càng sớm chấm dứt cuộc xung đột khủng khiếp này, càng tốt cho toàn bộ thị trường, mặc dù tôi tin rằng thị trường được cung cấp đầy đủ trong trung và dài hạn."
Giá dầu quốc tế tăng hơn 4% vào thứ Ba, kéo dài đà tăng gần đây, khi xung đột Israel - Iran tiếp tục diễn ra mà không có dấu hiệu chấm dứt, mặc dù cho đến nay, cơ sở hạ tầng và thương mại dầu khí lớn vẫn chưa bị ảnh hưởng đáng kể.
Các nhà giao dịch dầu mỏ coi xung đột Trung Đông này là sự kiện địa chính trị quan trọng nhất kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022.
Liệu Eo biển Hormuz có bị chặn?
Eo biển Hormuz, một tuyến đường biển nối Vịnh Ba Tư với Ấn Độ Dương và là tuyến đường thủy duy nhất vào Vịnh Ba Tư, được coi là một trong những điểm nghẽn dầu quan trọng nhất thế giới. Dầu thô từ các nước sản xuất dầu lớn như Saudi Arabia, Qatar, Kuwait và Iran phải được vận chuyển qua Eo biển Hormuz đến các điểm đến trên toàn thế giới, khiến nó trở thành động mạch quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu.
Theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), dòng chảy dầu trung bình qua Eo biển Hormuz trong năm 2023 là 20,9 triệu thùng/ngày, chiếm khoảng 20% tổng tiêu thụ dầu toàn cầu.
Nếu tàu chở dầu không thể đi qua Eo biển Hormuz, ngay cả tạm thời, điều này có thể dẫn đến tăng giá năng lượng toàn cầu đáng kể, tăng chi phí vận chuyển và chậm trễ cung cấp nghiêm trọng.
Khi xung đột Israel - Iran leo thang, các công ty vận tải biển toàn cầu bắt đầu lựa chọn tránh đi qua Eo biển Hormuz.
Hội đồng Hàng hải Quốc tế và Baltic (BIMCO), một trong những hiệp hội vận tải lớn nhất thế giới, cho biết gần đây rằng xung đột quy mô lớn giữa Israel và Iran đã khiến toàn bộ ngành vận tải biển bất an, với nhiều tàu đã chọn tránh đi qua Eo biển Hormuz và số lượng tàu đi qua eo biển giảm.
S&P Global Market Intelligence cũng cho biết vào ngày 17 rằng mối đe dọa của xung đột quy mô lớn giữa Israel và Iran là "đủ để gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng đối với vận tải biển" và có dấu hiệu cho thấy một số công ty vận tải biển bắt đầu tránh đi qua Eo biển Hormuz.
Các quan chức Iran đã ám chỉ về khả năng chặn Eo biển Hormuz. Tuy nhiên, các nhà quan sát thị trường vẫn hoài nghi, cho rằng về mặt vận hành, Iran có thể không thể làm được điều đó.
JPMorgan Chase gần đây đánh giá rằng nguy cơ eo biển bị chặn vẫn cực kỳ thấp, chủ yếu là vì sự kiện như vậy chưa từng xảy ra
. Morgan Stanley cho biết trong một báo cáo ngày 16 tháng 6 rằng mặc dù Iran đe dọa chặn Eo biển Hormuz, nhưng việc chặn hoàn toàn eo biển vẫn là một sự kiện có xác suất thấp
.
