Theo Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), do mua vào với lượng kỷ lục và giá vàng tăng vọt, vàng đã vượt qua đồng euro để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai được các ngân hàng trung ương toàn cầu nắm giữ.
Một báo cáo do ECB công bố hôm thứ Tư cho thấy vàng chiếm 20% tổng dự trữ chính thức toàn cầu vào năm 2024, vượt qua mức 16% của đồng euro và chỉ đứng sau đồng USD với 46%.
"Các ngân hàng trung ương toàn cầu tiếp tục tích lũy vàng với tốc độ kỷ lục", ECB cho biết trong báo cáo. Theo đó, các ngân hàng trung ương toàn cầu đã mua hơn 1.000 tấn vàng trong năm 2024, chiếm 1/5 sản lượng vàng hàng năm của thế giới và gấp đôi lượng vàng trung bình hàng năm được mua vào trong thập niên 2010.
Dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu đang tiệm cận mức cao kỷ lục trong thời kỳ hệ thống Bretton Woods sau Chiến tranh thế giới thứ II. Trước năm 1971, tỷ giá hối đoái toàn cầu được neo vào đồng USD, đồng thời đồng USD có thể quy đổi thành vàng với tỷ giá cố định.
Theo dữ liệu mới nhất từ ECB, dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu đạt đỉnh 38.000 tấn vào giữa những năm 1960 và hiện đã tăng trở lại mức 36.000 tấn vào năm 2024.
"Các ngân hàng trung ương toàn cầu hiện đang nắm giữ lượng vàng gần như bằng với lượng vàng năm 1965", báo cáo cho biết.
Theo dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới, những nước mua vàng lớn nhất năm ngoái bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Ba Lan.
Giá vàng đã tăng 30% vào năm ngoái, một trong những nguyên nhân khiến vàng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng dự trữ ngoại hối toàn cầu. Cho đến nay trong năm nay, giá vàng đã tăng thêm 27%, đạt mức cao kỷ lục 3.500 USD/ounce.
"Khối lượng dự trữ này, kết hợp với giá vàng cao, đã khiến vàng trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai thế giới theo giá trị thị trường vào năm 2024, chỉ đứng sau đồng USD", ECB cho biết.
Mặc dù vàng không sinh lãi và có chi phí lưu trữ cao, nhưng nó được các nhà đầu tư toàn cầu coi là tài sản trú ẩn an toàn cuối cùng, có tính thanh khoản cao, không có rủi ro đối tác và ít bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt.
Trong những năm gần đây, do lo ngại về bất ổn định địa chính trị và mức nợ của Mỹ, các ngân hàng trung ương toàn cầu đã bắt đầu giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.
Xu hướng phi đô la hóa đã tăng tốc hơn kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, được thúc đẩy bởi việc các nước phương Tây do Mỹ dẫn đầu đã cắt đứt quyền truy cập của Nga vào các thị trường tài chính toàn cầu.
Sau khi xung đột Nga - Ukraine leo thang toàn diện vào năm 2022, phương Tây đã đóng băng khoảng 280 tỷ USD tài sản ở nước ngoài của ngân hàng trung ương Nga.
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) chỉ ra rằng việc các ngân hàng trung ương mua vàng dường như được coi là một biện pháp phòng ngừa các lệnh trừng phạt, chẳng hạn như đóng băng tài sản tài chính.
Trước đây, vàng thường giảm giá khi lợi suất thực tế của các tài sản khác tăng lên, nhưng mối tương quan lâu đời này đã bị phá vỡ từ đầu năm 2022. Hiện tại, các nhà đầu tư coi vàng nhiều hơn là một công cụ để phòng ngừa rủi ro chính trị hơn là chỉ là một công cụ để chống lạm phát.
