Trong thị trường vàng tăng giá lịch sử này, “cơn sốt mua vàng” của các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới chắc chắn là động lực chính đằng sau sự tăng giá của vàng. Mặc dù quy mô thực sự của việc mua vàng của những “ngân hàng trung ương mẹ” này vẫn là một bí ẩn, nhưng rất ít người trong ngành tin rằng họ sẽ dừng lại trong tương lai…
Theo ước tính của các nhà phân tích Goldman Sachs, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu hiện đang mua thêm khoảng 80 tấn vàng mỗi tháng, trị giá khoảng 8,5 tỷ USD theo giá hiện tại. Hầu hết các giao dịch mua này được thực hiện một cách bí mật.
Dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới cũng đưa ra kết luận tương tự: Các ngân hàng trung ương và các quỹ tài sản quốc gia hiện đang “quét sạch” khoảng 1.000 tấn vàng mỗi năm, tương đương với ít nhất một phần tư sản lượng vàng khai thác hàng năm của thế giới. Một cuộc khảo sát được HSBC thực hiện vào tháng 1 năm nay với 72 ngân hàng trung ương cho thấy hơn một phần ba số người được hỏi có kế hoạch mua thêm vàng vào năm 2025 và không có ai có ý định bán.
Trong thời kỳ căng thẳng địa chính trị, vàng thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn.
Mặc dù cơn sốt mua này bắt đầu trước khi Tổng thống Mỹ Trump phát động cuộc chiến thương mại toàn cầu, nhưng nó vẫn nhấn mạnh mối quan ngại ngày càng tăng của một số quốc gia về sự phụ thuộc quá mức vào đồng USD, đồng tiền dự trữ chủ đạo của thế giới. Sự tăng giá mạnh mẽ của vàng trong vài năm qua chỉ càng làm tăng thêm sức hấp dẫn của kim loại quý này.
Một ví dụ điển hình là,Ngân hàng Quốc gia Kazakhstan nằm trong số những ngân hàng trung ương bán vàng nhiều nhất trong số các ngân hàng trung ương toàn cầu vào năm ngoái. Tuy nhiên, theo Thống đốc Daniyar Akishev của Ngân hàng Quốc gia Kazakhstan, ngân hàng đã quay trở lại là một nhà mua ròng trong năm nay và có kế hoạch tiếp tục tăng dự trữ.
Ông Akishev nói: “Vàng thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn, nhưng trong hoàn cảnh hiện tại, khi xét đến tất cả sự hoảng loạn, thuế quan và tái định hình thương mại toàn cầu, nó cũng đã trở thành một tài sản đầu tư.”
Có “phím tắt” nào để đạt 6.000 USD không?
Đối với Goldman Sachs, niềm tin rằng cơn sốt mua vàng của các ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục là lý do chính khiến ngân hàng này kiên trì với dự báo 3.700 USD/ounce vào cuối năm nay.
Tính đến phiên giao dịch châu Á vào thứ Tư, giá vàng giao ngay gần đây được giao dịch ở mức gần 3.365 USD, không quá xa so với mức đỉnh lịch sử 3.500 USD được thiết lập vào tháng 4.
Từ góc độ hoạt động của các ngân hàng trung ương toàn cầu, sau khi xung đột Nga - Ukraine năm 2022 khiến Mỹ và các đồng minh phương Tây đóng băng dự trữ ngoại hối của Nga, tốc độ mua vàng của các "ngân hàng trung ương mẹ" trên toàn cầu đã tăng gần gấp đôi. Động thái "vũ khí hóa tài chính" này đã khiến nhiều ngân hàng trung ương xem xét đa dạng hóa dự trữ, trong khi mối đe dọa lạm phát tái phát và suy đoán rằng chính phủ Mỹ có thể không còn ưu đãi đối với các chủ nợ nước ngoài đã làm nổi bật hơn sức hấp dẫn của vàng đối với các nhà hoạch định chính sách.
Adam Glapiński, Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Ba Lan, một trong những người mua vàng lớn nhất trong những năm gần đây, cho biết: "Vàng là tài sản dự trữ an toàn nhất. Nó không có mối liên hệ trực tiếp với các chính sách kinh tế của bất kỳ quốc gia nào, có thể chống chịu được các cuộc khủng hoảng và có thể duy trì giá trị thực của mình trong dài hạn."
Massimiliano Castelli, Giám đốc điều hành của UBS Asset Management, công ty tư vấn chiến lược cho nhiều ngân hàng trung ương, cho biết: "Ngoài rủi ro bị trừng phạt, đầu năm nay, suy đoán rằng chính quyền Trump sẽ cố tình theo đuổi chính sách làm mất giá đồng USD, cũng như các mối đe dọa đối với sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, đã khiến một số tổ chức cảm thấy bất an."
Castelli cho biết, "Do các mối đe dọa đối với đồng USD, tỷ trọng của đồng USD trong dự trữ quốc tế có thể sẽ tiếp tục giảm - có thể nhanh hơn một chút so với tốc độ mà chúng ta đã thấy trong vài năm qua, khi các ngân hàng trung ương đang đa dạng hóa sang các đồng tiền khác và vàng."
Tuy nhiên, với việc phát hành trái phiếu bằng các đồng tiền khác còn hạn chế, các ngân hàng trung ương có ít lựa chọn khi tìm cách đa dạng hóa. Tuy nhiên, dòng vốn đổ vào vàng ngày càng tăng đã trở thành một xu hướng tất yếu và có thể tiếp tục hỗ trợ đà tăng bắt đầu từ cuối năm 2022, khi giá vàng tăng gấp đôi.
Theo JPMorgan Chase, ngay cả khi chỉ có 0,5% tài sản USD của nước ngoài được chuyển sang vàng trong những năm tới, điều đó cũng sẽ đủ để đẩy giá vàng lên 6.000 USD/ounce vào năm 2029.
Evy Hambro, Trưởng bộ phận Đầu tư theo chủ đề và lĩnh vực tại BlackRock, cho biết: "Thị trường vàng rất lớn, nhưng thị trường USD còn lớn hơn nhiều. Ngay cả một lượng vốn nhỏ chảy từ thị trường USD sang vàng cũng sẽ có tác động đáng kể."
