Sau khi ông Trump phát động một cuộc chiến thương mại toàn diện, một điều mà hầu hết mọi người không ngờ tới đã xảy ra: vị thế trú ẩn an toàn của đồng USD đã bị lung lay. Các nhà kinh tế cảnh báo rằng sự sụt giảm đáng kể của chỉ số đồng USD là do ông Trump gây ra một cuộc khủng hoảng lớn và niềm tin vào Mỹ đang suy giảm.
Trong nhiều thập kỷ, các chính quyền Mỹ từ cả hai đảng đã vun đắp vai trò thống trị của đồng USD trong thương mại xuyên biên giới và vị thế trú ẩn an toàn của nó, vì điều này giúp giảm chi phí vay nợ của Mỹ và cho phép chính phủ Mỹ triển khai sức mạnh ra nước ngoài, đây là một phần của bá quyền đồng USD. Nhưng nếu niềm tin vào Mỹ bị tổn hại, những lợi thế quan trọng này có thể sẽ biến mất.
Barry Eichengreen, một nhà kinh tế học tại Đại học California, Berkeley, cho biết: "Niềm tin và sự phụ thuộc toàn cầu vào đồng USD được xây dựng trong hơn nửa thế kỷ, nhưng nó có thể biến mất chỉ trong chớp mắt."
Kể từ giữa tháng 1, đồng USD đã giảm 9% so với một rổ tiền tệ, chạm mức thấp nhất trong ba năm, một sự sụt giảm mạnh hiếm thấy, đặc biệt là trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.
Nhiều nhà đầu tư, bị ông Trump làm cho lo lắng, không tin rằng đồng USD sẽ nhanh chóng mất vị thế là đồng tiền dự trữ toàn cầu nhưng có xu hướng nghĩ rằng nó sẽ suy yếu dần. Tuy nhiên, ngay cả sự suy giảm chậm này cũng đủ đáng lo ngại, vì nó có nghĩa là Mỹ sẽ mất nhiều lợi thế.
Vì hầu hết các giao dịch hàng hóa toàn cầu được thực hiện bằng đồng USD, nên mặc dù Mỹ đã tăng gấp đôi nợ liên bang trong thập kỷ qua và làm nhiều điều thường sẽ ngăn cản các nhà đầu tư, nhưng nhu cầu về đồng USD vẫn mạnh.
Điều này cho phép chính phủ, người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ vay với lãi suất cực kỳ thấp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao mức sống. Chính phủ Mỹ cũng thường xuyên sử dụng vị thế thống trị của đồng USD để ảnh hưởng đến nền kinh tế các nước khác để đạt được mục tiêu của mình.
Cộng đồng quốc tế đang mất niềm tin vào đồng USD.
Tuy nhiên, vị thế của đồng USD đang bị lung lay. Deutsche Bank đã cảnh báo vào đầu tháng này rằng: "Các thuộc tính trú ẩn an toàn của đồng USD đang bị xói mòn." Capital Economics chỉ ra rằng: "Vị thế là đồng tiền dự trữ và sự thống trị rộng lớn hơn của đồng USD ít nhất là có vấn đề, và điều này không còn là cường điệu nữa."
Theo truyền thống, khi tăng thuế làm giảm nhu cầu đối với các sản phẩm nước ngoài, đồng USD thường tăng giá. Nhưng lần này, đồng USD không chỉ không tăng giá mà còn giảm giá, khiến các nhà kinh tế học bối rối và gây tổn hại cho người tiêu dùng.
Bất kỳ người Mỹ nào đi du lịch nước ngoài đều biết rằng đồng USD mạnh có thể mua được nhiều hơn. Nhưng giờ đây, giá rượu vang Pháp, điện tử Nhật Bản và Hàn Quốc và nhiều sản phẩm nhập khẩu khác có thể tăng lên, không chỉ vì thuế quan mà còn do đồng tiền mất giá.
Nếu đồng USD mất vị thế trú ẩn an toàn, nó có thể tác động đến người tiêu dùng Mỹ theo một cách khác: lãi suất thế chấp và vay mua xe cũng sẽ tăng lên, vì người cho vay sẽ yêu cầu lãi suất cao hơn để bù đắp rủi ro tăng lên.
Đáng lo ngại hơn, nợ liên bang Mỹ không ngừng tăng lên có thể phải đối mặt với lãi suất cao hơn. Nợ liên bang Mỹ đã đạt 120% GDP.
Benn Steil, một nhà kinh tế học tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho biết: "Hầu hết các quốc gia có tỷ lệ nợ trên GDP cao như vậy sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng lớn, và lý do duy nhất chúng ta thoát được là vì thế giới cần đồng USD để giao dịch."
Ngoài ra, ông Trump đã nhiều lần đe dọa làm suy yếu sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, làm dấy lên lo ngại rằng ông sẽ ép Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cắt giảm lãi suất để thúc đẩy nền kinh tế, ngay cả khi có nguy cơ gây ra lạm phát vọt lên, điều này chắc chắn sẽ khiến mọi người tránh xa đồng USD.
Các nhà kinh tế lưu ý rằng "Ngày Giải phóng" của ông Trump gợi nhớ đến cuộc Khủng hoảng kênh đào Suez năm 1956, khiến Anh lộ ra sự bất tài về chính trị, dẫn đến mất niềm tin vào đất nước này và cuối cùng khiến đồng bảng Anh sụp đổ. Nếu ông Trump không cẩn thận, cái gọi là "Ngày Giải phóng" của ông có thể được coi là một bước ngoặt tương tự.
