Chính sách thuế quan luôn thay đổi của ông Trump đang khiến nhiều nhà kinh tế và người tham gia thị trường, những người muốn tính toán chính xác tác động của thuế quan, điên đầu...
Một loạt các đề xuất, điều chỉnh và miễn trừ thuế quan tạm thời từ Nhà Trắng đã khiến nhiều nhà đầu tư và nhà kinh tế phải "vứt bỏ báo cáo". Tất nhiên, cho đến nay, loạt các sửa đổi này vẫn chưa thay đổi hoàn toàn một thực tế đã được thiết lập bởi các đề xuất chính sách thương mại của ông Trump:
Mức thuế quan của Mỹ đang quay trở lại quá khứ - một quá khứ xa xôi, xa đến mức Trung Quốc vẫn còn trong thời nhà Thanh...
Theo ước tính gần đây từ những người trong ngành, mức thuế quan hiệu quả mà chính quyền Trump áp dụng đối với tất cả hàng nhập khẩu của Mỹ đã đạt 22%-27%.
Mức cao nhất của phạm vi này (27%) sẽ đẩy mức thuế quan hiệu quả của Mỹ lên cao hơn mức năm 1903. Ngay cả ở mức thấp nhất (22%), thuế quan cũng sẽ đạt mức cao nhất kể từ năm 1910.
Một trong những lý do khiến các tính toán của các nhà kinh tế liên tục thay đổi là ông Trump thực sự đã thực hiện hai "nhượng bộ" về thuế quan kể từ tuần trước:
Một là vào thứ Tư tuần trước, ngày thị trường trái phiếu Mỹ rối loạn, khi ông Trump tuyên bố tạm ngừng thuế quan đối ứng trong 90 ngày đối với hàng chục quốc gia;
Một là vào thứ Bảy tuần trước, khi Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ ban hành một thông báo mới, loại trừ một loạt sản phẩm khỏi các mức thuế quan đối ứng đã công bố trước đó, bao gồm thiết bị truyền thông (điện thoại thông minh), máy tính, thiết bị bán dẫn và thiết bị mạch tích hợp. Mặc dù sau đó ông Trump khẳng định rằng "không có 'ngoại lệ' thuế quan nào được công bố, chúng chỉ được chuyển sang 'danh mục' thuế quan khác nhau" và đe dọa rằng "thuế quan bán dẫn" sẽ sớm đến, nhưng các miễn trừ tạm thời đã thực sự xảy ra - các "thuế quan đối ứng" liên quan đến các sản phẩm điện tử này được thanh toán sau ngày 5 tháng 4 thậm chí có thể được hoàn tiền.
Theo ước tính của Phòng Ngân sách Yale, mức thuế quan mà ông Trump áp dụng đối với Trung Quốc (hiện là 145%) ban đầu đã đẩy mức thuế quan hiệu quả trung bình tổng thể ở Mỹ lên 27%, mức cao nhất kể từ năm 1903.
Tuy nhiên, sau khi quyết định miễn trừ thuế quan đối ứng tạm thời đối với các sản phẩm điện tử được công bố, mức thuế quan hiệu quả trung bình này thực tế đã giảm lại.
Paul Ashworth, Trưởng bộ phận Kinh tế Bắc Mỹ tại Capital Economics, đã viết trong một báo cáo sau khi miễn thuế quan đối với các sản phẩm điện tử, "Kết quả là, mức thuế quan hiệu quả tổng thể đối với hàng nhập khẩu của Mỹ hiện là 22%, vẫn tăng đáng kể so với mức 2,3% của một năm trước, nhưng thấp hơn mức 27% của ngày hôm trước. "Cụ thể hơn, mặc dù mức thuế quan đối với Trung Quốc vẫn ở mức 145%, nhưng một khi các miễn trừ này được tính đến, mức tăng trung bình thực tế hiện nay đã gần với 106%."
Chúng tôi đã đề cập trước đó rằng các sản phẩm điện tử được miễn thuế quan không chỉ bao gồm mức thuế quan đối ứng 125% mà ông Trump áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc mà còn cả mức thuế quan cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia khác. Phần duy nhất của các mặt hàng liên quan vẫn bị ảnh hưởng bởi thuế quan là mức thuế quan 20% mà ông Trump ban đầu công bố đối với hàng hóa Trung Quốc.
Theo dữ liệu được biên soạn bởi Gerard DiPippo, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc Rand, dựa trên số liệu thống kê thương mại chính thức của Mỹ năm 2024, việc miễn trừ này bao gồm gần 390 tỷ USD giá trị hàng nhập khẩu của Mỹ, với hơn 101 tỷ USD đến từ Trung Quốc. Ông DiPippo tuyên bố rằng nói chung, các miễn trừ này bao gồm các sản phẩm điện tử tiêu dùng và bán dẫn, chiếm khoảng 22% hàng nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc vào năm 2024.
Tất nhiên, như ông Trump đã nhiều lần nhấn mạnh trong những ngày gần đây, ông sẽ sớm công bố thuế quan đối với bán dẫn, vì vậy những con số này vẫn có thể tiếp tục thay đổi.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Lutnick cũng cho biết vào Chủ nhật tuần trước rằng điện thoại thông minh, máy tính và các sản phẩm điện tử khác, mặc dù không phải là đối tượng của "thuế quan đối ứng", nhưng sẽ bị áp thuế quan bán dẫn, có thể được đưa ra trong một hoặc hai tháng tới.
Dù thế nào đi nữa, những thay đổi "trẻ con" và "bất thường" trong chính sách thuế quan của ông Trump sẽ chỉ mang lại sự không chắc chắn đáng kể cho thị trường tài chính và tăng nguy cơ nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái.
Như Stuart Kaiser, Trưởng bộ phận Chiến lược Cổ phiếu Mỹ tại Citibank, đã chỉ ra, việc miễn trừ đối với một số sản phẩm điện tử là "Bước 1 hướng tới tiến bộ, mặc dù vẫn chưa rõ ràng". Hiện tại, "đây chỉ là một sự giảm hoặc trì hoãn rủi ro đuôi, không phải là sự loại bỏ chúng".
